Yapay zekâ (özellikle üretken yapay zekâ) artık yükseköğretim dünyasında hızla yayılıyor. Akademik çalışmalarda verimliliği artıran bu araçlar, aynı zamanda etik, intihal, şeffaflık ve hukuki sorumluluk konularını da gündeme taşıyor. Yükseköğretim Kurulu (YÖK), bu gelişmeler karşısında üniversiteleri yönlendiren önemli kararlar ve rehberler yayımladı.
YÖK’ün Yapay Zekâ Hakkında Aldığı Güncel Kararlar
1. Üretken Yapay Zekâ Kullanımına Dair Etik Rehber (Mayıs 2024)
YÖK, 7 Mayıs 2024 tarihinde üniversitelere gönderdiği “Üretken Yapay Zekâ Kullanımına Dair Etik Rehber” ile, yapay zekâ araçlarının tez, makale ve araştırmalarda hangi şartlarla kullanılabileceğini belirledi. Rehberde şeffaflık, kaynak gösterme, veri güvenliği ve akademik dürüstlük temel ilkeler olarak vurgulandı.
2. Bilimsel Araştırma ve Yayın Etiği Yönetmeliği ile Uyum
YÖK’ün mevcut etik düzenlemeleri, artık üretken yapay zekâ kullanımını da kapsayacak şekilde yorumlanıyor. Özellikle, yapay zekâ yardımıyla üretilen metinlerin kaynak gösterilmeden kullanılması intihal kapsamına giriyor.
3. Üniversitelere Yönelik Eğitim ve Farkındalık Programları
YÖK, “Yapay Zekâ Okulları” ve benzeri eğitimlerle akademisyenlerin bu alandaki bilgi düzeyini artırmayı hedefliyor. Üniversitelerden, kendi içlerinde ÜYZ kullanım politikaları oluşturmaları isteniyor.
4. Yeni Mevzuat Hazırlıkları (2025)
2025 yılı itibarıyla YÖK, tez ve makale süreçlerinde yapay zekâ kullanımına ilişkin daha bağlayıcı düzenlemeler hazırladığını duyurdu. Bu gelişmeler, üniversitelerde etik beyan zorunluluğu ve disiplin süreçlerinin güçlendirilmesi anlamına geliyor.
Akademik ve Hukuki Açıdan Sonuçlar
- Etik Beyan Zorunluluğu: Tez veya makalede yapay zekâ kullanıldıysa, hangi araç veya modelin kullanıldığı açıkça belirtilmeli.
- İntihal Riskine Dikkat: Kaynak gösterilmeden alınan yapay zekâ çıktıları intihal sayılabilir.
- Veri Gizliliği: ÜYZ sistemlerine kişisel veri aktarımı, KVKK açısından sorumluluk doğurabilir.
- Hukuki Sorumluluk: Yapay zekâ tarafından üretilen hatalı veya yanıltıcı içerikler, akademik disiplin yanında hukuki riskler de yaratabilir.
Avukat Gözüyle Yorum
Yapay zekâ artık yalnızca teknoloji değil, aynı zamanda hukuki bir sorumluluk alanı haline geldi. YÖK’ün rehberi, üniversitelerde ve akademik çevrelerde etik şeffaflık gereğini açıkça ortaya koyuyor. Bu çerçevede, akademik danışmanlık veya tez süreçlerinde yer alan kişiler için etik beyan, veri güvenliği ve telif hakları konularında hukuki danışmanlık alınması önem taşıyor.
Sonuç
YÖK’ün üretken yapay zekâ rehberi ve 2025 için hazırladığı yeni düzenlemeler, üniversitelerdeki akademik etik anlayışını köklü biçimde dönüştürüyor. Tez, makale ve araştırma süreçlerinde yapay zekâ kullanımı artık yalnızca teknolojik değil, aynı zamanda hukuki ve etik bir mesele haline geldi.
Akademik süreçlerde veya fikri mülkiyet uyuşmazlıklarında profesyonel destek almak için bizimle iletişime geçebilirsiniz:
Av. Sibel Demiral – Arabulucu Avukat
Alanya Keykubat 120 / AlanyaAvukat.com
📞 0532 216 0711
Yz Nedir ve Neden Kullanılır?
Yüksek lisans tez yazımında, yapay zeka (yz) kullanımı, araştırma süreçlerini önemli ölçüde kolaylaştırabilir. Yz teknolojileri, verilerin analiz edilmesi, literatür taraması ve yazım aşamasında destek sağlayarak, öğrencilerin zamanlarını daha verimli bir şekilde yönetmelerine yardımcı olur.
Yz’nin Tez Yazım Sürecine Etkisi
Yüksek lisans tezi yazarken, özellikle literatür taraması aşaması sıkça zaman alıcı bir süreç olabilmektedir. Yz, bu aşamada araştırmacıya çeşitli kaynakları hızla sunarak, nitelikli bilgiye ulaşım sağlar. Ayrıca, tez yazım sürecinin düzenlenmesi ve kurgu aşamalarında da yz kullanımı, metinlerin daha akıcı ve anlaşılır hale gelmesine katkıda bulunur.
Yz Kullanımının Avantajları ve Dikkat Edilmesi Gerekenler
Yavaş yavaş yaygınlaşan yz uygulamaları, tez yazımında sunduğu avantajların yanı sıra bazı dikkat edilmesi gereken noktaları da beraberinde getirir. Özellikle, yapay zekanın oluşturduğu içeriğin doğruluğu ve güvenilirliği, geleneksel akademik yazım kurallarına uygunluğu açısından sorgulanmalıdır. Bu nedenle, yz kullanımı sağlarken, kaynakların titizlikle değerlendirilmesi ve kontrol edilmesi büyük önem taşımaktadır.
En son güncellendiği tarih Kasım 8, 2025 11:27 pm